Bezpieczna przyszłość - Adaptacja i Ochrona Przeciwpowodziowa w Obliczu Zmian Klimatu
W zarządzaniu zasobami wodnymi kluczową rolę odgrywają konstrukcje, które umożliwiają gromadzenie i regulowanie przepływu wód. Dzięki takim rozwiązaniom możliwe jest minimalizowanie ryzyka powodzi, zapewnianie dostępu do wody pitnej oraz jej wykorzystanie w rolnictwie i przemyśle.
Zbiorniki retencyjne to sztuczne zbiorniki wodne, które służą do gromadzenia wody w celu jej późniejszego wykorzystania, regulacji przepływu wód powierzchniowych oraz ochrony przed skutkami nadmiaru wody, takimi jak powodzie. Zbudowane są w taki sposób, aby wchłaniać nadmiar wody w czasie dużych opadów. Następnie stopniowo ją uwalniają w okresach suszy. Zbiorniki te mogą przyjmować różne formy, od małych stawów po wielkie jeziora zaporowe. Główne zadanie zbiorników retencyjnych to zapewnienie skutecznego zarządzania zasobami wodnymi w danym regionie. Dzięki nim możliwe jest:
- Zarządzanie wodami powierzchniowymi – gromadzenie wód opadowych, co zmniejsza ryzyko powodzi.
- Ochrona przed powodziami – zbiorniki mogą pomóc w obniżeniu poziomu wód w rzekach w okresach intensywnych opadów.
- Regulacja poziomu wód w rzekach i jeziorach – zbiorniki pomagają w stabilizacji poziomu wód, zmniejszając wahania związane z sezonowymi zmianami przepływów.
- Zasoby wodne – zapewniają dostępność wody do nawadniania, przemysłu oraz zaopatrzenia ludności w wodę pitną.
- Hydroenergetyka – wykorzystanie energii wodnej.
- Zbiorniki powierzchniowe: Są to zbiorniki wodne znajdujące się na powierzchni ziemi, takie jak jeziora zaporowe, stawy czy baseny retencyjne. Zwykle zajmują dużą powierzchnię i mają na celu przechowywanie dużych ilości wody. Przykładem takiego zbiornika jest jezioro zaporowe, które może być częścią elektrowni wodnej, gdzie woda jest gromadzona i wykorzystywana do produkcji energii. Zbiorniki powierzchniowe mają także kluczowe znaczenie w regulacji poziomu wód w rzekach.
- Zbiorniki podziemne: Zbiorniki te są wykorzystywane do przechowywania wody w podziemnych warstwach geologicznych, zazwyczaj w naturalnych lub sztucznych zbiornikach w glebie lub w skałach. Stosowanie zbiorników podziemnych jest coraz bardziej popularne, zwłaszcza w regionach o ograniczonym dostępie do powierzchniowych zbiorników wodnych. Przykładem mogą być tzw. studnie głębinowe lub zbiorniki wodne w formie wyspecjalizowanych akwenów wód gruntowych.
Zbiorniki retencyjne różnią się wielkością w zależności od celu ich budowy i zastosowania.
- Małe zbiorniki retencyjne to np. stawy, które przechowują niewielkie ilości wody, często wykorzystywane w rolnictwie do nawadniania.
- Średnie zbiorniki mogą obejmować większe stawy lub zbiorniki sztuczne przeznaczone do magazynowania wody w czasie okresów intensywnych opadów.
Jakie mamy zbiorniki retencyjne w Powiecie Myślenickim?
- Jezioro Dobczyckie to zbiornik zaporowy utworzony przez spiętrzenie wód rzeki Raby. Położony między Myślenicami, a Dobczycami. Pełni funkcje retencyjne, dostarcza wodę pitną dla Krakowa oraz służy jako elektrownia wodna.
- Zalew w Sułkowicach pełni funkcje zbiornika małej retencji, gromadząc wodę opadową i roztopową. Zbiornik jest ogólnodostępny, jednak kąpielisko nie jest dopuszczone do użytku.
- Zalew w Wiśniowej zbiornik małej retencji. Gromadzi wodę w okresach jej nadmiaru. Oprócz retencji, pełni funkcję krajobrazową, a także rekreacyjną, choć kąpiel nie jest dozwolona.
Zbiorniki retencyjne na własnym podwórku
Zmiany klimatyczne przynoszą coraz bardziej intensywne opady deszczu i długotrwałe susze. Dlatego warto pomyśleć o zbiornikach retencyjnych. Pomagają one w zbieraniu wody deszczowej i jej późniejszym wykorzystaniu. Takie rozwiązanie zmniejsza ryzyko zalania i oszczędza wodę. W ogrodzie możemy wykorzystać różne formy zbiorników retencyjnych. Rabaty deszczowe, oczka wodne i łąki kwietne to doskonałe opcje. Oprócz korzyści ekologicznych, poprawiają także estetykę ogrodu.
Kampania edukacyjno-informacyjna jest realizowana w ramach projektu LIFE-IP EKOMALOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla województwa małopolskiego” (LIFE-IP EKOMALOPOLSKA / LIFE19 IPC/PL/000005), współfinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.